ఛత్రపతి శివాజీ మహారాజ్ గౌరవించడం: సాంస్కృతిక మరియు చారిత్రక పునరుజ్జీవనానికి రోడ్‌మ్యాప్

భరత్ యొక్క ఈ గొప్ప కుమారుడికి నివాళిగా, ఒక మైలురాయి చర్యలో మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం, జవహర్లాల్ నెహ్రూ విశ్వవిద్యాలయంలో తన పేరు మీద రాణించే కేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించుకుంది

భారతదేశం యొక్క చారిత్రక మరియు సాంస్కృతిక ఫాబ్రిక్ దాని గొప్ప నాయకుల వారసత్వాలతో లోతుగా ముడిపడి ఉంది. ఈ ఆకట్టుకునే మరియు ఉత్తేజకరమైన పాంథియోన్లో, ఛత్రపతి శివాజీ మహారాజ్ ఒక గొప్ప వ్యక్తిగా నిలుస్తుంది, దీని దూరదృష్టి నాయకత్వం, సైనిక చతురత మరియు ఆదర్శప్రాయమైన పాలన కోసం పునాది హిందవి స్వరాజ్యా (హిందువులచే స్వీయ-పాలన). భారతదేశం విదేశీ శక్తులచే విచ్ఛిన్నమై, పాలించబడిన సమయంలో, శివాజీ మహారాజ్ స్వదేశీ స్వీయ-పాలన యొక్క దారిచూపేదిగా ఉద్భవించింది, మతం, కులం, భావజాలం మరియు న్యాయం, హార్మోనీ మరియు మెరిటోక్రసీని సమర్థిస్తుందని సుపరిపాలన యొక్క విభజన పరిగణనలు మించిపోయాయి.

ఛత్రపతి శివాజీ మహారాజ్ (1630-1680) కేవలం యోధుడు కాదు, తన పాలనను అధిగమించే పాలన వ్యవస్థలను ప్రవేశపెట్టిన సంస్కర్త. అతని రాజకీయ చతురత గొప్పది, ఎందుకంటే అతను మొఘల్ మరియు దక్కన్ సుల్తానేట్ల మధ్య స్వరాజ్యా (స్వీయ-నియమావళి) ను విజయవంతంగా స్థాపించాడు, స్వదేశీ పాలన ప్రయత్నిస్తున్న పరిస్థితులలో కూడా వృద్ధి చెందుతుందని రుజువు చేశాడు, ఫ్యూడల్ లేదా హెరెడిటరీ సిస్టమ్స్ కంటే మెరిట్-ఆధారిత నియామకాలు వంటి బలమైన ప్రాథమిక అంశాలు ఉన్నాయి. ఆ సమయంలో ప్రబలంగా ఉంది. అతను వికేంద్రీకృత పరిపాలనను ప్రోత్సహించాడు, స్థానిక అధికారులు మరియు గ్రామ అధిపతులను గ్రౌండ్ రియాలిటీల ఆధారంగా నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి అధికారం ఇచ్చాడు. ఈ విధానం జవాబుదారీతనం, పారదర్శకత మరియు పాల్గొనే పాలనను ప్రోత్సహించింది, కలుపుకొని మరియు ప్రజల కేంద్రీకృత పరిపాలన యొక్క ప్రారంభ ఉదాహరణను నిర్దేశించింది.

రక్షణ రంగంలో, శివాజీ మహారాజ్ గెరిల్లా వ్యూహాలకు మార్గదర్శకత్వం ద్వారా యుద్ధంలో విప్లవాత్మక మార్పులు చేశారు. ప్రత్యక్ష ఘర్షణలను నొక్కిచెప్పే సాంప్రదాయ యుద్ధ వ్యూహాల మాదిరిగా కాకుండా, అతని విధానం స్టీల్త్, స్పీడ్ మరియు ఆశ్చర్యకరమైన అంశంపై ఆధారపడింది, అయితే భూభాగాన్ని అతని ప్రయోజనానికి అనుగుణంగా, ఫలితంగా చాలా పెద్ద సైన్యాలు మరియు బలమైన విరోధులు. అతని సైనిక విజయం మంచి వ్యవస్థీకృత అశ్వికదళం మరియు 300 కి పైగా కోటల యొక్క విస్తృతమైన నెట్‌వర్క్ ద్వారా బలోపేతం చేయబడింది, అవి అతని నాయకత్వంలో నిర్మించబడ్డాయి లేదా తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్నాయి, ప్రతి ఒక్కటి రక్షణ మరియు నేరం రెండింటినీ సులభతరం చేయడానికి వ్యూహాత్మకంగా ఉంచబడ్డాయి. ఈ కోటలు అతని సైనిక ప్రచారాలలో కీలక పాత్ర పోషించాయి, అవి శత్రు దండయాత్రలకు వ్యతిరేకంగా అజేయమైన బలమైన కోటలుగా మారాయి. నావికా శక్తి యొక్క ప్రాముఖ్యతను గుర్తించిన కొద్దిమంది భారతీయ పాలకులలో శివాజీ మహారాజ్ ఒకరు. అతని బలీయమైన నావికాదళ విమానాల యూరోపియన్ మరియు స్థానిక సముద్ర బెదిరింపులకు వ్యతిరేకంగా భారతదేశం యొక్క తీరప్రాంతాన్ని దక్కించుకుంది, అతన్ని భారతదేశంలో నావికాదళ వ్యూహానికి మార్గదర్శకంగా మార్చింది, ఇది ఆధునిక భారతీయ నావికాదళం గుర్తించిన వారసత్వం, అతన్ని “భారతీయ నావికాదళానికి తండ్రి” గా గౌరవిస్తుంది. ఈ సైనిక మేధావి బలమైన మానవతా వైపు ఉంది, అది యుద్ధ సమయాల్లో కూడా చెక్కుచెదరకుండా ఉంది. మహిళలు మరియు ఖైదీలను అతని పాలనలో గౌరవంగా చికిత్స చేశారు, ఆ యుగంలో ప్రస్తుత యుద్ధ నిబంధనలకు పూర్తి విరుద్ధం. ఒక ముఖ్యమైన పాఠం -విలువలు మరియు నీతి అన్ని సమయాల్లో సమర్థించబడతాయి.

శివాజీ మహారాజ్ తరచుగా హిందూ ధర్మం యొక్క రక్షకుడిగా జరుపుకుంటారు. హిందూ సంప్రదాయాలు, దేవాలయాలు మరియు సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని పునరుద్ధరించడానికి మరియు సంరక్షించడానికి అతను అవిశ్రాంతంగా పనిచేశాడు. 1674 లో అతని పట్టాభిషేకం, కాశీ పండితుడు గాగా భట్ యొక్క మార్గదర్శకత్వంలో విస్తృతమైన వేద ఆచారాలతో ప్రదర్శించబడింది, ఇస్లామిక్ ఆక్రమణదారులు పాలించిన భూమిలో హిందూ సార్వభౌమాధికారం యొక్క పునరుద్ధరణకు ప్రతీక. అతని పాలన యొక్క మరొక క్లిష్టమైన అంశం స్థానిక భాషల రక్షణ. పెర్షియన్ మొఘల్ పాలనలో ఆధిపత్య భాష, కాని శివాజీ మహారాజ్ పరిపాలనలో మరాఠీ మరియు సంస్కృత వాడకాన్ని ప్రోత్సహించారు, దేశీయ భాషా సంప్రదాయాలను కాపాడటానికి మరియు అహంకారాన్ని మూలాల్లో పునరుద్ధరించడానికి సహాయపడే సాంస్కృతిక పునరుజ్జీవనాన్ని ప్రోత్సహించారు, తద్వారా చెందిన భావనను పునరుద్ఘాటించారు.

భక్తుడైన హిందూ రాజు అయినప్పటికీ, శివాజీ మహారాజ్ మత సహనాన్ని అభ్యసించారు. తన పరిపాలన మెరిటోక్రటిక్ అని అతను నిర్ధారించాడు, వారి మతపరమైన అనుబంధాల కంటే వారి సామర్ధ్యాల ఆధారంగా అధికారులను నియమించాడు. అతనికి అనేక మంది ముస్లిం కమాండర్లు, దౌత్యవేత్తలు మరియు సైనికులు ఉన్నారు. అతను ఏదైనా విశ్వాసం యొక్క ఆరాధించే స్థలాలను నాశనం చేయడాన్ని నిషేధించాడు మరియు విశ్వాసం ఆధారిత పన్నును విధించడం మానేశాడు. ఇది చరిత్ర వక్రీకరణవాదులను అతన్ని “ముస్లిం అప్పీజర్” అని లేబుల్ చేయమని ప్రేరేపించింది, ఇది వాస్తవికతకు చాలా దూరంగా ఉంది. వాస్తవానికి, ముస్లింలతో అతని నిశ్చితార్థం మంచి పాలన యొక్క ఆచరణాత్మక సిద్ధాంతాలపై ఆధారపడింది మరియు ఈ రోజు వంటి సైద్ధాంతిక సంతృప్తి లేదా ఓటు-బ్యాంక్ రాజకీయాలపై కాదు. అతని విస్తృతమైన గుర్తింపు హిందూ రాజు హిందవి స్వరాజ్యా (స్వీయ-నియమావళి) కోసం పోరాడుతున్నాడు మరియు బలీయమైన హిందూ సమ్రాజ్యా (సామ్రాజ్యం) ను చెక్కడం, ఈ గుర్తింపు అతను గర్వం తీసుకొని తన చివరి శ్వాస వరకు సమర్థించాడు.

1680 లో మరణించిన తరువాత కూడా, అతను నాయకులను మరియు సాధారణ ప్రజలను ఒకే విధంగా ఉంచారు. 1857 లో, భారతదేశం యొక్క మొదటి స్వాతంత్ర్య యుద్ధం, శివాజీ మహారాజ్ స్వరాజ్యా గురించి ఆలోచన మార్గదర్శక సూత్రంగా మిగిలిపోయింది, జాతీయ అహంకారాన్ని కలిగించింది మరియు జాతీయ ధైర్యాన్ని బలోపేతం చేసింది. అతని ప్రభావం అతని సమయానికి మించి విస్తరించింది. స్వీయ-పాలన గురించి అతని దృష్టి భారతదేశ స్వాతంత్ర్య ఉద్యమానికి ప్రేరణగా మారింది. బాల్ గంగాధర్ తిలక్ మరియు వీర్ సావర్కర్ వంటి నాయకులు తరచూ అతని వారసత్వాన్ని ప్రేరేపించారు, స్వరాజ్యా (స్వీయ-పాలన) ను జాతీయ ఉద్యమం యొక్క ప్రాథమిక లక్ష్యంగా నొక్కిచెప్పారు. కలోనియల్ మాస్టర్స్ కు వ్యతిరేకంగా తిలక్ యొక్క చారిత్రక యుద్ధం, “స్వరాజ్యా నా జన్మహక్కు, మరియు నేను దానిని కలిగి ఉన్నాను” అని శివాజీ మహారాజ్ తీవ్రంగా ప్రేరణ పొందాడు. గొప్ప హిందూ యోధులు మరియు రాజనీతిజ్ఞులలో ఒకరిగా అతని వారసత్వం ఈ రోజు వరకు భారతీయులందరికీ ప్రేరణగా ఉంది.

ఛత్రపతి శివాజీ మహారాజ్ చక్కటి సమ్మేళనం షాఆస్టర్ మరియు Traistrఅనగా, జ్ఞానం మరియు శక్తి. జాతీయ భద్రత మరియు వ్యూహాత్మక సంస్కృతికి ఆయన చేసిన సహకారం అసమానమైనది, ఇది విద్యార్థులు మరియు విధాన రూపకర్తలు నమస్కరించాల్సిన మరియు క్రమపద్ధతిలో అధ్యయనం చేయాల్సిన అవసరం ఉంది. అతని సైనిక వ్యూహాలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆధునిక రక్షణ అకాడమీలలో, ముఖ్యంగా అతని గెరిల్లా యుద్ధ వ్యూహాలు, వ్యూహాత్మక తిరోగమనాలు, రాత్రి దాడులు, మోసపూరిత-ఆధారిత విన్యాసాలు మొదలైన వాటిలో అధ్యయనం చేయబడుతున్నాయి. వార్ఫేర్. అదనంగా, వ్యూహాత్మక సంస్కృతిపై అతని దృష్టి సైనిక రక్షణకు మించిన జాతీయ భద్రత యొక్క విస్తృత భావనను ప్రవేశపెట్టింది. ఒక దేశాన్ని భద్రపరచడానికి దాని ప్రజలు, విలువలు, సంస్కృతిని రక్షించడం అవసరమని ఆయన అర్థం చేసుకున్నారు. బాహ్య ఆక్రమణలు మరియు అంతర్గత క్షయం రెండింటి నుండి సంస్థలు మరియు ఆర్థిక వ్యవస్థ. ఇది జాతీయ భద్రతా ఉపన్యాసాన్ని ధనవంతులు, లోతుగా, మరింత సమగ్రంగా చేసింది. అర్ధవంతమైన మరియు సంపూర్ణ.

భారత్ యొక్క ఈ గొప్ప కుమారుడికి నివాళిగా, ఒక మైలురాయి చర్యలో మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం, జవహర్లాల్ నెహ్రూ విశ్వవిద్యాలయంలో తన పేరు మీద రాణించే కేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించుకుంది. JNU లో ఛత్రపతి శివాజీ మహారాజ్ సెంటర్ ఫర్ ఎక్సలెన్స్ స్థాపన భారతదేశం యొక్క చారిత్రక మరియు సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని పరిరక్షించే దిశగా ఒక ప్రగతిశీల చర్యను సూచిస్తుంది. ఈ కేంద్రం పరిశోధన మరియు విధాన విశ్లేషణకు కేంద్రంగా పనిచేస్తుందని భావిస్తున్నారు, శివాజీ మహారాజ్ పాలన నమూనాలు, సైనిక వ్యూహాలు మరియు సాంస్కృతిక విధానాలు కేవలం గుర్తుంచుకోబడవు కాని సమకాలీన పాలన మరియు వ్యూహాత్మక అధ్యయనాలలో అధ్యయనం చేయబడ్డాయి మరియు అమలు చేయబడతాయి.

భారతదేశం 21 వరకు ముందుకు సాగడంతో^st శతాబ్దం, దాని గొప్ప వారసత్వాన్ని స్వీకరించడం, ఇటువంటి కార్యక్రమాలు చారిత్రక అవగాహన, భాషా అహంకారం మరియు సాంస్కృతిక గుర్తింపు యొక్క ప్రాముఖ్యతను బలోపేతం చేస్తాయి. శివాజీ మహారాజ్ సాధించిన స్వరాజ్యా, న్యాయం మరియు వ్యూహాత్మక సంస్కృతి యొక్క ఆదర్శాలు భవిష్యత్ తరాలకు మార్గనిర్దేశం చేస్తాయి మరియు ప్రేరేపించడానికి కొనసాగుతాయి, అతని వారసత్వం భారతదేశం యొక్క దేశ నిర్మాణ ప్రయాణంలో అంతర్భాగంగా ఉందని నిర్ధారిస్తుంది.

ఛత్రపతి శివాజీ మహారాజ్ జీవితం ధైర్యం, నమ్మకం మరియు సామర్ధ్యం యొక్క నిదర్శనం. అతని కథ తరతరాలుగా చెప్పడానికి, అధ్యయనం చేయడానికి మరియు జరుపుకోవడానికి అర్హమైనది. మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం యొక్క చురుకైన చొరవ అకాడెమియాలోనే కాదు, భారతదేశ చరిత్ర యొక్క ఆత్మలో, ఆదర్శాలను నిర్ధారిస్తుంది స్వరాయయ్య భరత్ అని పిలువబడే శరీర రాజకీయ మంచం ఏర్పడుతుంది.

* ఆయుషి కెట్కర్ జెఎన్‌యు వద్ద స్పెషల్ సెంటర్ ఫర్ నేషనల్ సెక్యూరిటీ స్టడీస్ (ఎస్సిఎన్‌ఎస్‌ఎస్) లో అధ్యాపకులు